همه گریان شوندوتوخندان

قال علی علیه السلام : خالطوالناس مخالطه جمیله ان متم بکوعلیکم وان عشتم حنوا الیکم

بامردم برخوردی نیکوورفتاری مسالمت آمیز داشته باشید به گونه ای که اگربمیرید برشما بگریندواگرزنده بودیدخواهان معاشرت ومجالست باشما باشند،آری اخلاق حسنه همچون آهن ربا افرادراجذب می کندوبداخلاقی موجب نفرت ودوری مردم می گردد.

یادداری که وقت زادن تو/همه خندان بودندوتوگریان

پس چنان کن که وقت مردن تو/ همه گریان شوندوتوخندان

کتاب نکته های مفید-محمدحسین زنگنه ص76

پاداش بزرگ انتظار

 

پاداش بزرگ انتظار

بر اساس تعالیم اسلامى یکى از وظایف مهم هر مسلمان، انتظار ظهور حضرت قائم(عج) است؛ انتظار تحقق وعده الهى بر حاکمیت صالحان و تشکیل دولت اهل بیت رسول خدا(صلی الله علیه و آله) است. اما آیا هیچ مى‏دانید که پاداش این انتظار چیست و چه ثمرى براى منتظران دارد؟

امام صادق(علیه السلام) در روایت زیر به این پرسش پاسخ مى‏دهند:

«الا اخبرکم بما لا یقبل‏الله عزوجل من ‏العباد عملا الا به؟ فقلت: بلى. فقال: شهادة ان لا اله الا الله، و ان محمدا عبده [و رسوله] و الاقرار بما امرالله، و الولایة لنا، و البراءة من اعدائنا - یعنی الائمة خاصة - و التسلیم لهم، و الورع و الاجتهاد و الطمانینة، و الانتظار للقائم - علیه‏السلام - ثم قال: ان لنا دولة یجیى‏ء الله بها اذا شاء. ثم قال: من سره ان یکون من اصحاب القائم فلینتظر ولیعمل بالورع و محاسن الاخلاق، و هو منتظر، فان مات و قام القائم بعده کان له من الاجر مثل اجر من ادرکه، فجدوا وانتظروا، هنیئا لکم ایتها العصابة المرحومة.(1)

آیا شما را خبر ندهم به آنچه که خداى صاحب عزت و جلال، هیچ عملى را که جز به آن عمل، از بندگان نمى‏پذیرد؟ گفتم: بله. فرمود: گواهى دادن به این که هیچ شایسته پرستشى جز خداوند نیست و این که محمد(صلی الله علیه و آله) بنده و فرستاده او است، و اقرار کردن به آنچه خداوند به آن امر فرموده، و ولایت ما، و بیزارى از دشمنانمان - یعنى خصوص امامان - و تسلیم شدن به آنان، و پرهیزکارى و تلاش و مجاهدت و اطمینان و انتظار قائم(عج) .

سپس [امام] فرمود: براى ما دولتى است که هر زمان خداوند بخواهد، آن را محقق مى‏سازد. آنگاه [امام] فرمود: هر کس دوست مى‏دارد از یاران حضرت قائم(عج) باشد باید که منتظر باشد و در این حال به پرهیزکارى و اخلاق نیکو رفتار نماید، در حالى که منتظر است، پس چنانچه بمیرد و پس از مردنش قائم(عج)، بپا خیزد، پاداش او همچون پاداش کسى خواهد بود که آن حضرت را درک کرده است، پس کوشش کنید و در انتظار بمانید، گوارا باد بر شما [این پاداش] اى گروه مشمول رحمت‏ خداوند!

براى منتظران زمان غیبت همین پاداش بس که نام آنها در زمره یاران امام عصر(عج)، و از جمله کسانى ثبت‏ شود که آن حضرت را به هنگام ظهور همراهى مى‏کنند.

منبع:

النعمانى، محمدبن ابراهیم‏بن جعفر، کتاب الغیبة، ص‏200، ج‏16/ المجلسى، محمدباقر، بحارالانوار، ج‏52، ص‏140، ح‏50 .

 چرا امام زمان علیه‏السلام را قائم مى‏نامند؟    

یکى از القاب مشهور امام زمان(علیه‏السلام) قائم است(1) که به معناى ایستاده و برپا دارنده است، اما چرا به حضرت این لقب را داده‏اند، دو نوع روایت داریم:

1ـ به ایشان قائم مى‏گویند به خاطر این ‏که پس از فراموش شدن نامش قیام مى‏کند.(2)

در روایت دیگرى امام جواد(علیه‏السلام) مى‏فرماید:

به ایشان قائم مى‏گویند، زیرا او پس از این ‏که نامش به کلى متروک شد و اکثر کسانى که امامتش را قائل بوده‏اند از عقیده خود برگشته و مرتد شده‏اند به پا مى‏خیزد.(3)

2ـ در برخى از روایات هم لقب قائم را بعد از شهادت امام حسین(علیه‏السلام) بیان مى‏فرماید؛ زیرا ملائکه از خداوند پرسیدند که چه کسى انتقام امام حسین(علیه‏السلام) را مى‏گیرد، خداوند حضرت مهدى(علیه‏السلام) را به آنها نشان داد، در حالى که در حال ایستاده نماز مى‏خواند «بذلک القائم انتقم منهم» که در این روایت لقب قائم، قیام در نماز و قیام براى انتقام خون امام حسین(علیه‏السلام) لحاظ شده است.

پی‌نوشت‌ها:

1- نجم ثاقب، ص 88 .

2- بحارالانوار، ج 51، ص 28.

3- همان.

سایت تبیان؛‌ هدهدی.

مباحث مدیریتی 8مستندبه آیات قرآنی

مباحث مدیریتی مستندبه آیات قرآنی

مدیران فاسد

وَ کَذلِکَ جَعَلْنا فی کُلّ‏ِ قَرْیةٍ أَکابِرَ مُجْرِمیها لِیمْکُرُوا فیها... ‏(انعام، 123)

در هر دیاری بزرگانی از مجرمان به حیله و فسق و فساد می‌پردازند.

71.مدیران و رهبران فاسد، ریشة فساد اجتماع هستند.

72.تزویر و دروغ، حربه‌های اصلی مدیران و رهبران فاسد است.

عبرت از گذشتگان

وَ کَمْ مِنْ قَرْیةٍ أَهْلَکْناها ... ‏(اعراف، 4)

چه بسیار آبادی‌هایی که اهل آن به خاطر فساد و کفر نابود شدند.

73.در تصمیم‌گیری‌ها، باید سرگذشت کسانی که در شرایط مشابه تصمیم‌گیری کردهاند، مورد توجه و عبرت قرار گیرد.

پاسخ‌گویی

فَلَنَسْئَلَنَّ الَّذینَ أُرْسِلَ إِلَیهِمْ وَ لَنَسْئَلَنَّ الْمُرْسَلینَ ‏(اعراف، 6)

قطعاً مردم و پیامبران، از آنچه انجام دادهاند بازخواست خواهند شد.

74.در سازمان، هم رهبران و مدیران باید نسبت به اقدامات و تصمیمات خود مسؤولند، همچنین افراد عادی و کارکنان نیز باید نسبت به آنچه بر دوششان گذاشته شده، پاسخ‌گو باشند.

دوری از تکبّر

قالَ فَاهْبِطْ مِنْها فَما یکُونُ لَکَ أَنْ تَتَکَبَّرَ فیها فَاخْرُجْ ... ‏(اعراف، 13)

خداوند به شیطان فرمود بیرون رو، از چه روی تکبّر ورزیدی؟!

75.تکبّر، چه برای افراد عادی و چه برای پست‌های مهم و مدیران ارشد، آفت و آسیب است و باعث خواری و شکست می‌شود.

تمهید مقدمات

فَکُلا مِنْ حَیثُ شِئْتُما وَ لا تَقْرَبا هذِهِ الشَّجَرَةَ ... ‏(اعراف، 19)

خداوند به آدم فرمود: تو و همسرت، هر چه خواستید در این باغ بخورید ولی به آن درخت نزدیک نشوید.

76.مدیران و رهبران باید ابتدا امکانات را در اختیار کارکنان بگذارند و راه صحیح استفاده از آن را به ایشان بیاموزند، سپس انتظار کار صحیح و درست و بدون نقص داشته باشند.

بیان ویژگی‌های خود

وَ أَنَا لَکُمْ ناصِحٌ أَمینٌ ‏(اعراف، 68)

قرآن از زبان پیامبر می‌فرماید: من برای شما خیرخواه و امین هستم.

77.بیان ویژگی‌های مثبت خود، در موارد ضرورت و آنجا که برای دیگران سازنده باشد، مانعی ندارد.

انتقاد شنوی

قالُوا أُوذینا مِنْ قَبْلِ أَنْ تَأْتِینا وَ مِنْ بَعْدِ ما جِئْتَنا قالَ عَسى‏ رَبُّکُمْ أَنْ یهْلِکَ عَدُوَّکُمْ ... (اعراف، 129)

قوم بنی‌اسراییل به حضرت موسی گفتند: هم پیش از آمدنت ما در سختی بودیم و هم اکنون که تو آمده‌ای. موسی خطاب به ایشان فرمود: امیدوارم خداوند دشمن شما را به زودی نابود کند.

78.مدیر باید به انتقادها گوش فرا دهد و در پاسخ جواب‌هایی بدهد که کارکنان به اصلاح امور امیدوار شوند.

کادر‌سازی

وَ قالَ مُوسى‏ ِلاَخیهِ ‌هارُونَ اخْلُفْنی فی قَوْمی ... ‏(اعراف، 142)

موسی به برادرش‌هارون گفت: در غیاب من جانشین من در میان قوم باش.

79.فردی به عنوان جانشین (معاون مدیر) باید در کنار مدیر اصلی و با تجربه، در فراز و نشیب‌ها باشد تا ضمن کسب تجربه، او را یاری دهد و در غیاب مدیر، سازمان بدون رهبر نماند.

80.یکی از وظایف اصلی مدیران کادر سازی است.

ادامه دارد...

مباحث مدیریتی 7به استنادآیات قرآنی

ادامه مباحث مدیریتی به استنادآیات قرآنی:

61-فساد اداری (سُحت)، از فساد اجتماعی (عدوان) و فساد اخلاقی (اثم) خطرناکتر و بدتر است. لذا اولین گام در راستای اصلاح سازمانها، تغییر در رویه‌ها و فرایندهای سازمانی جهت از بین رفتن فساد اداری است.

شفاف سازی دستورات

فَمَنِ اعْتَدى‏ بَعْدَ ذلِکَ فَلَهُ عَذابٌ أَلیمٌ ‏(مائده، 94)

خداوند پس از بیان قسمتی از احکام شکار می‌فرماید: بعد از این، هر که از این مرزها تجاوز کند، او را عذابی دردناک است.

62.قبل از ابلاغ دستورات، نمی‌توان کارکنان را مؤاخذه نمود، بلکه ابتدا باید به نحوی که همگان در جریان قرار گیرند دستورات ابلاغ شود، سپس در صورت تعدی از آن مؤاخذه و تنبیه صورت گیرد. (واحد اداری سازمان‌ها که وظیفة ابلاغ دستورات را بر عهده دارند باید از شیوه‌هایی استفاده کنند که همة افراد سازمان در جریان آن دستورات قرار گیرند.)

طبقه‌بندی اطلاعات

قَدْ سَأَلَها قَوْمٌ مِنْ قَبْلِکُمْ ثُمَّ أَصْبَحُوا بِها کافِرینَ‏ (مائده، 102)

پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله با مردم دربارة حج سخن می‌گفت. کسی پرسید آیا حج همه ساله واجب است؟ پیامبر پاسخ نداد. او چند بار پرسید. رسول خدا فرمود: این همه اصرار برای چیست؟ اگر بگویم آری، کار شما سخت می‌شود. یکی از عوامل هلاکت امت‌های گذشته سؤال‌های نابجا و عمل نکردن به آنها بود.

63.اطلاعات و دانش سازمانی باید رده‌بندی و طبقه‌بندی شود و مدیران نباید بعضی از اطلاعات و دانسته‌های خود را در اختیار عموم کارکنان بگذارند، نظیر مشکلات اقتصادی و بحران‌های سازمانی.

شفاف سازی روش مدیریت

قُلْ لا أَقُولُ لَکُمْ عِنْدی خَزائِنُ اللّهِ وَ لا أَعْلَمُ الْغَیبَ وَ لا أَقُولُ لَکُمْ إِنّی مَلَکٌ إِنْ أَتَّبِعُ إِلاّ ما یوحى‏ إِلَی...(‏انعام، 50)

ای پیامبر به مردم بگو: من ادعا نمی‌کنم که گنجینه‌های خداوند نزد من است و غیب می‌دانم و ادعا نمی‌کنم که من فرشتهام، بلکه من آنچه را که به من وحی می‌شود پیروی می‌کنم.

64.اهداف و شیوة کار مدیر باید صریح و روشن بیان شود.

65.مدیران باید همچون دیگران در زندگی شخصی از امکانات عمومی استفاده کنند و استفاده از امکانات ویژه صحیح نمی‌باشد.

نظریه انگیزش و تکریم ارباب رجوع

وَ إِذا جاءَکَ الَّذینَ یؤْمِنُونَ بِآیاتِنا فَقُلْ سَلامٌ عَلَیکُمْ... (انعام، 54)

خداوند به پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله می‌فرماید: هر گاه مؤمنان نزد تو آمدند به ایشان سلام کن.

66.مدیران باید با برخوردی محبت‌آمیز، به کارکنان و مراجعان شخصیت دهند تا موجب افزایش انگیزش سازمانی و تکریم ارباب رجوع ‌گردد.

سرعت عمل

وَ هُوَ أَسْرَعُ الْحاسِبینَ ‏(انعام، 62)

و خداوند سریعترین حسابرسان است.

67.سرعت حسابرسی در دستگاه‌های نظارتی و سرعت در رسیدگی به امور در دستگاه‌های اجرایی یک ارزش و ضرورت است.

 

علم و حکمت

إِنَّ رَبَّکَ حَکیمٌ عَلیمٌ ‏(انعام، 83)

پروردگارت حکیم و داناست.

68.علم و حکمت، دو شرط لازم برای تدبیر و مدیریت امور است. (با توجه به اینکه کلمة رب در لغت به معنای مربی آمده است.)

برنامه‌ریزی و اجرا

فالِقُ اْلإِصْباحِ وَ جَعَلَ اللَّیلَ سَکَنًا وَ الشَّمْسَ وَ الْقَمَرَ حُسْبانًا ذلِکَ تَقْدیرُ الْعَزیزِ الْعَلیمِ‏ (انعام، 96)

خداوند، شکافندة سپیده‌دم است و شب را مایة آرامش و خورشید و ماه را وسیله شمارش ایام قرار داد. این است اندازه‌گیری و برنامه‌ریزی خداوندِ قدرتمند و دانا.

69.برنامه‌ریزی دقیق و اجرای کامل برنامه‌ها، نیاز به علم و قدرت دارد، علم برای تدوین برنامه و قدرت برای اجرای نیکوی آن.

پایداری بر اهداف

وَ کَذلِکَ جَعَلْنا لِکُلّ‏ِ نَبِی عَدُوًّا شَیاطینَ اْلإِنْسِ وَ الْجِنّ‏ِ... ‏(انعام، 112)

ای پیامبر! اینان تنها در برابر تو به لجاجت نپرداختهاند بلکه برای هر پیامبری دشمنانی از شیطان‌های انسانی و جنّی قرار دادیم.

70.مدیران باید برای مخالفت‌ها آماده باشند و بدانند که در برابر هر تغییر و اصلاحی، مقاومت و مخالفت صورت می‌گیرد.

ادامه دارد...

غم زدایی ازمومن

درآستانه میلادخجسته ومسعودعالم آل محمدحضرت علی بن موسی الرضا علیه الاف التحیه والثناء هستیم این ایام  ارزشمندراخدمت تمام ارادتمندان به ساحت مقدس اهل البیت عترت وطهارت علیهم السلام تبریک می گوئیم

قال الرضا علیه السلام :

من فرج عن مومن فرج الله عن قلبه یوم القیامه

امام رضا علیه السلام فرمود: هرکه غم ونگرانی مومنی رابزداید،خداوندمتعال درروزقیامت  گره غم ازدل اوبگشاید.

الکافی 2/200/4

نمازپرفضیلت یکشنبه ماه ذی القعده

نمازپرفضیلت دریکشنبه ماه ذی القعده

درروز یکشنبه این ماه نمازی بافضیلت بسیارازرسول خدا صل الله علیه وآله وسلم روایت کرده که مجملش آنست که هرکه آن رابجا آوردتوبه اش مقبول وگناهش آمرزیده شودوخصماءاودرقیامت ازاوراضی شوند وبا  ایمان بمیردودینش گرفته نشود و قبرش گشاده ونورانی گرددووالدینش ازاوراضی گردندومغفرت شامل حال اووذریه اوگرددوتوسعه رزق پیداکندوملک الموت بااودروقت مردن مداراکندوبه آسانی جان اوبیرون شود.

کیفیت آن چنانست که درروز یکشنبه غسل کندووضوبگیردودوتادورکعت نمازگذاردحمدیکمرتبه وقل هوالله احدسه مرتبه وسوره ناس وفلق یک مرتبه بعدازاتمام نماز پس استغفارکندهفتادمرتبه وختم کند استغفار را به لاحول و لاقوه الابالله العلی العظیم پس بگویدیاعزیزیاغفاراغفرلی ذنوبی وذنوب جمیع المومنین و المومنات فانه لایغفرالذنوب الاانت 

مفاتیح الجنان ص408

مباحث مدیریتی 6به استنادآیات قرآنی

 

ادامه مباحث  مدیریتی به استناد آیات قرآنی

51.مدیر سازمان باید به فکر رفاه افراد سازمان و وضعیت معیشتی ایشان باشد. (یکی از وظایف مدیران، توجه به مشکلات معیشتی افراد است.)

اهلیت و صلاحیت

إِنَّ اللّهَ یأْمُرُکُمْ أَنْ تُؤَدُّوا اْلاَماناتِ إِلی‏ أَهْلِها ... (نساء، 58)

خداوند فرمان می‌دهد کهامانت‌ها را به صاحبانشان بدهید.

در روایات متعدد منظور از امانت، رهبری و مدیریت جامعه معرفی شده است.

52.ملاک عزل و نصب‌ها، باید اهلیت و صلاحیت افراد باشد. کلید خوشبختی جامعه، بر سر کار بودن افراد لایق و رفتار عادلانه است و منشا نابسامانی‌ها، ریاست نااهلان است.

امام علی علیه السلام میفرماید: هر کس خود را در جامعه بر دیگران مقدم بدارد، در حالی که بداند افراد لایق‌تر از او هستند، قطعاً به خدا و پیامبر و مؤمنان خیانت کرده است.

تشکیلات و سلسله مراتب

یا أَیهَا الَّذینَ آمَنُوا أَطیعُوااللّهَ وَ أَطیعُواالرَّسُولَ وَ أُولِی‌اْلامْرِ مِنْکُمْ...(نساء، 59)

ای‌کسانی کهایمان آوردهاید از خداوند اطاعت کنید و فرمان پیامبر و جانشینان او را گردن نهید.

53.برای انجام اهداف سازمانی باید تشکیلات مناسب و به تبع آن سلسله مراتب تعریف شود.

54.در اجرای دستورات، اصل سلسله مراتب باید رعایت شود.

 

حذف دوچهرگان

وَ یقُولُونَ طاعَةٌ فَإِذا بَرَزُوا مِنْ عِنْدِکَ بَیتَ طائِفَةٌ مِنْهُمْ غَیرَ الَّذی تَقُولُ ... فَأَعْرِضْ عَنْهُمْ ... (نساء، 81)

منافقان به هنگام روز در محضر پیامبر صلی الله علیه و آله می‌گفتند: هر چه شما بگویید درست است! ولی هنگامی که از نزد پیامبر می‌رفتند، برخلاف گفته‌های او عمل می‌کردند. خداوند می‌فرماید: ای پیامبر از ایشان اعراض کن.

55.افراد دوچهره باید از تشکیلات سازمان حذف شوند و یا لااقل در پست‌های کلیدی قرار نگیرند.

پیشگامی مدیر

فَقاتِلْ فی سَبیلِ اللّهِ .... وَ حَرِّضِ الْمُؤْمِنینَ ... (نساء، 84)

ای رسول! در راه خدا پیکار کن و مؤمنان را به جهاد ترغیب کن.

56.در اجرای برنامه‌های سازمانی، مدیر باید پیشگام باشد تا موجب ایجاد انگیزش در افراد سازمان گردد.

دوری از تبعیض

فَلا تَمیلُوا کُلَّ الْمَیلِ فَتَذَرُوها کَالْمُعَلَّقَةِ... (نساء، 129)

پس تمایل خود را متوجه یک طرف ننمایید تا دیگری بلاتکلیف رها شود.

57.مدیر نباید با رفتارهای تبعیض آمیز بعضی از نیروها را منزوی کند، بلکه باید نسبت به تمام نیروها توجه داشته باشد تا موجب افزایش انگیزش کارکنان را فراهم آورد.

ضابطه مداری

یا أَیهَا الَّذینَ آمَنُوا کُونُوا قَوّامینَ بِالْقِسْطِ شُهَداءَ لِلّهِ وَ لَوْ عَلی‏ أَنْفُسِکُمْ أَوِ الْوالِدَینِ وَ اْلاَقْرَبینَ... (نساء، 135)

ای کسانی کهایمان آوردهاید! همواره عدالت را بر پا دارید و برای خدا گواهی دهید، اگر چه به زیان خود یا والدین و بستگانتان باشد.

58.ضوابط بر روابط مقدم است، باید بر طبق ضابطه عمل نمود حتی اگر روابط را مخدوش نماید.

شایستگی و پاداش

وَعَدَ اللّهُ الَّذینَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصّالِحاتِ لَهُمْ مَغْفِرَةٌ وَ أَجْرٌ عَظیم‏(مائده،9)

خداوند به کسانی که ایمان آوردهاند و کارهای شایسته انجام دادهاند، وعدة آمرزش و پاداش بزرگ داده است.

59.تشویق و اعطای پاداش بر مبنای شایستگی و کیفیت کار، عاملی مهم در تقویت انگیزش کارکنان است.

سرپرستی

وَ لَقَدْ أَخَذَ اللّهُ میثاقَ بَنی‌إِسْرائیلَ وَ بَعَثْنا مِنْهُمُ اثْنَی‌عَشَرَ نَقیبًا...(مائده،12)

خداوند از بنی‌اسرائیل پیمان گرفت، سپس از میان آنها دوازده سرپرست برای دوازده طایفه برانگیخت.

60.سرپرست هر صنف بهتر است از همان صنف انتخاب شود تا مشکلات و مسائل آنها را بیشتر درک کند. مثلاً اگر قرار است برای بیمارستانی مدیر انتخاب شود بهتر است پزشک باشد. گرچه داشتن توان و دانش مدیریت ضروری است.

ادامه دارد...

مباحث مدیریتی 5 مستندبه آیات قرآنی

 

ادامه مباحث گذشته:

41.آنجا که مشکلات و سختی‌ها جلوه‌گر می‌شود، مدیر باید حضوری پررنگ‌تر داشته باشد.

عطوفت، مشورت، توکل

فَاعْفُ عَنْهُمْ وَ اسْتَغْفِرْ لَهُمْ وَ شاوِرْهُمْ فِی اْلامْرِ فَإِذا عَزَمْتَ فَتَوَکَّلْ عَلَی اللّهِ (آل‌عمران، 159)

خداوند پس از بیان ضعف‌های جنگ احد، خطاب به پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله می‌فرماید: از تقصیر آنان درگذر و برایشان طلب آمرزش کن و برای تصمیم‌گیری‌های آینده از آنان مشورت بگیر. امّا هنگامی که تصمیم گرفتی، قاطع باش و به خدا توکل کن و آن را عملی ساز.

42.رهبری و مدیریت صحیح با عفو و عطوفت همراه است.

43.در مشورت کردن، محاسنی همچون تفقد از نیروها و دخیل کردن آنها در تصمیم سازی، شکوفایی استعدادها، گزینش بهترین رای، ایجاد انگیزه و علاقه برای اجرای تصمیم نهایی، نهفته است.

44. مشورت، تصمیم‌ساز است و منافاتی با تصمیم‌گیری قاطع‌ مدیر ندارد.

45.در کنار فکر و مشورت و تصمیم‌گیری، توکل برخدا لازم است.

شناخت ضعف‌ها

وَلَمّا أَصابَتْکُمْ مُصیبَةٌ...قُلْتُمْ أَنّی هذا قُلْ هُوَ مِنْ عِنْدِ أَنْفُسِکُمْ... (آل‌عمران، 165)

هنگامی که مصیبتی (همچون شکست جنگ احد) به شما رسید، گفتید: این مصیبت از کجاست؟ بگو: آن از سوی خودتان است.

46.در جستجوی عوامل شکست، ابتدا باید به دنبال عوامل داخلی و ضعف‌های سازمانی بود، سپس عوامل خارجی بررسی شود، زیرا عوامل داخلی به دست مدیران سازمان قابل کنترل است.

ارزیابی عملکرد، نظریه سیستمی

أَنّی‌لاأُضیعُ عَمَلَ عامِلٍ مِنْکُمْ مِنْ ذَکَرٍ أَوْ ‌أُنْثی‏ بَعْضُکُمْ مِنْ بَعْضٍ...(آل‌عمران،195)

خداوند می‌فرماید: من تلاش هیچ صاحب عملی را تباه نمی‌کنم، زن باشد یا مرد، همه از یکدیگرید.

47.در سازمان‌ها باید روشی جهت شناسایی کسانی که وظیفة خود را به خوبی انجام می‌دهند، وجود داشته باشد تا ضمن تشویق آنها، انگیزش سازمانی را تقویت نمود.

48.تلاش و تلاشگر هر دو مهم هستند، کارها هم باید حسن فعلی (شکل درست) داشته باشد و هم حسن فاعلی (نیت درست).

49.در سازمان‌های اسلامی، همة افراد سازمان مثل اعضای یک پیکرند در نتیجه تخریب یک فرد به مثابة تخریب سازمان است.

50.در یک بدن همة اعضا باید با هم رشد کنند، لذا باید امکان رشد سازمانی برای همة افراد فراهم باشد و تلاش مدیریت عالی سازمان بر ارتقای کیفی همة افراد معطوف گردد.

جبران خدمات

أَمْ لَهُمْ نَصیبٌ مِنَ الْمُلْکِ فَإِذًا لا یؤْتُونَ النّاسَ نَقیرًا (نساء، 53)

خداوند در بیان حالات یهودیان می‌فرماید: اگر حکومت در دستشان بود ذره‌ای از اموال و دارایی‌ها را به مردم نمی‌دادند و همه را برای خود برمی‌داشتند.

ادامه دارد...

نکات مدیریتی 4 به استنادآیات قرآنی

 

ادامه مباحث گذشته:

31. یکی از وظایف رهبری، امیدوار کردن افراد و توجه دادن آنها به امدادهای خداوند، در راه رسیدن به اهداف است.

ناامیدی رقبا

لِیقْطَعَ طَرَفًا مِنَ الَّذینَ کَفَرُوا أَوْ یکْبِتَهُمْ فَینْقَلِبُوا خائِبینَ ‏(آل‌عمران، 127)

امدادهای الهی برای آن بود که کفار ریشه کن شوند یا ناکام و ناامید بازگردند.

32.شیوة مدیریت و اتخاذ سیاست‌ها، باید به نحوی باشد که دشمن و رقبا به ناامیدی کشیده شوند.

تلاش

وَ نِعْمَ أَجْرُ الْعامِلینَ‏ (آل‌عمران، 136)

و چه نیکوست پاداش اهل عمل.

33.با شعار و آرزو نمی‌توان به چیزی دست یافت، کار و عمل و سخت کوشی است که شیرینی موفقیت را به کام انسان می‌نشاند.

تقویت روحیه، بررسی عوامل شکست

وَ لا تَهِنُوا وَ لا تَحْزَنُوا وَ أَنْتُمُ اْلاعْلَوْنَ ... (آل‌عمران، 139)

پس از شکست در جنگ احد، خداوند خطاب به مسلمانان می‌فرماید: سستی نکنید و غمگین نباشید که شما برترید.

34.شکست موضعی در یک برهه از زمان، نشانه شکست نهایی نیست، بلکه تجربه‌ای برای رسیدن به موفقیت و پیروزی است.

35.مدیر و رهبر باید روحیه‌ها را تقویت کند.

36.در ضمن روحیه دادن باید به عوامل شکست توجه کرد. (چنان که خداوند ضمن تقویت روحیه، فرمود: این بار سستی کردید و به دستورات خوب عمل نکردید.)

انسجام رویه

ما مُحَمَّدٌ إِلاّ رَسُولٌ قَدْ خَلَتْ مِنْ قَبْلِهِ الرُّسُلُ أَ فَإِنْ ماتَ أَوْ قُتِلَ انْقَلَبْتُمْ عَلی‏ أَعْقابِکُمْ... (آل‌عمران، 144)

خداوند در بیان ضعف‌های جنگ احد و توبیخ کسانی که شایعه شهادت حضرت رسول صلی الله علیه و آله را انتشار دادند فرمود: محمد پیامبری است که قبل از او هم پیامبرانی آمده و رفته، پس آیا اگر او بمیرد یا کشته شود، شما به وضعیت گذشته خود برمی‌گردید؟

37.رویه‌های سازمانی باید چنان تشکّل و انسجامی داشته باشند که حتی نبودن مدیر و رهبر در برهه ای از زمان، ضربه ای به سازمان و جریان امور آن نزند.

عوامل شکست سازمان

حَتّی إِذا فَشِلْتُمْ وَ تَنازَعْتُمْ فِی اْلامْرِ وَ عَصَیتُمْ ... (آل‌عمران، 152)

خداوند در بیان علل شکست جنگ احد می‌فرماید: شما رو به پیروزی بودید تا آنکه سست شدید و در میانه جنگ به نزاع بر سر تقسیم غنایم پرداختید و از دستور پیامبر نافرمانی کردید.

38.از جمله عوامل شکست هر سازمان، سستی افراد در انجام وظایف، نزاع و اختلافات داخلی و عدم اطاعت از مدیریتی واحد است.

مدیریت بحران

إِذْ تُصْعِدُونَ وَ لا تَلْوُونَ عَلی‏ أَحَدٍ وَ الرَّسُولُ یدْعُوکُمْ ... (آل‌عمران، 153)

به یاد بیاورید هنگامی که در جنگ احد فرار می‌کردید و به هیچ کس توجه نمی‌کردید در حالی که پیامبر شما را فرا می‌خواند.

39.در صحنه‌های حساس و مشکلات خطرآفرین سازمان، افراد سست و ترسو خود را کنار خواهند کشید.

40.دستورات مدیر در لحظه‌های حساس، موجب به حرکت درآمدن ترسوها و سست‌ها نمی‌شود، لذا نباید پست‌های کلیدی را به ایشان سپرد.

ادامه دارد...

امیدبخش ترین آیه قرآن کریم

   

                                   امید بخش ترین آیه قرآن               

 

در داستان جالبى از امیر المومنین حضرت على(علیه السلام ) به این مضمون نقل شده است که روزى رو به سوى مردم کرد و فرمود: به نظر شما امید بخش ترین آیه قرآن کدام آیه است ؟ بعضى گفتند آیه "ان الله لا یغفر ان یشرک به و یغفر ما دون ذلک لمن یشاء"(خداوند هرگز شرک را نمى بخشد و پائین تر از آن را براى هر کس که بخواهد مى بخشد) سوره نساء آیه 48

امام فرمود: خوب است ، ولى آنچه من میخواهم نیست ، بعضى گفتند آیه "و من یعمل سوء او یظلم نفسه ثم یستغفرالله یجد الله غفورا رحیما" (هر کس عمل زشتى انجام دهد یا بر خویشتن ستم کند و سپس از خدا آمرزش بخواهد خدا را غفور و رحیم خواهد یافت) سوره نساء آیه 110

امام فرمود خوبست ولى آنچه را مى خواهم نیست .

 بعضى دیگر گفتند آیه "قل یا عبادى الذین اسرفوا على انفسهم لا تقنطوا من رحمة الله ان الله یغفر الذنوب جمیعا انه هو الغفورالرحیم" (اى بندگان من که دراثر گناه، بر خویشتن زیاده روی کرده اید، ازرحمت خدا مایوس نشوید در حقیقت ‏خدا همه گناهان را مى‏آمرزد که او خود آمرزنده مهربان است) سوره زمرآیه53

امام فرمود خوبست اما آنچه مى خواهم نیست ! بعضى دیگر گفتند آیه "و الذین اذا فعلوا فاحشة او ظلموا نفسهم ذکروا الله فاستغفروا لذنوبهم و من یغفر الذنوب الا الله" (پرهیزکاران کسانى هستند که هنگامى که کار زشتى انجام مى دهند یا به خود ستم مى کنند به یاد خدا مى افتند، از گناهان خویش آمرزش مى طلبند و چه کسى است جز خدا که گناهان را بیامرزد)

سوره آل عمران آیه135

باز امام فرمود خوبست ولى آنچه مى خواهم نیست . در این هنگام مردم از هر طرف به سوى امام متوجه شدند و همهمه کردند فرمود: چه خبر است اى مسلمانان ؟ عرض کردند: به خدا سوگند ما آیه دیگرى در این زمینه سراغ نداریم . امام فرمود: از حبیب خودم رسول خدا شنیدم که فرمود:

امید بخش ترین آیه قرآن این آیه است

"واقم الصلوة طرفى النهار و زلفا من اللیل ان الحسنات یذهبن السیئات ذلک ذکرى للذاکرین"
سوره هود آیه 114

و فرمود: اى على! آن خدایى که مرا به حق مبعوث کرده و بشیر و نذیرم قرار داده یکى از شما که برمى‏خیزد براى وضو گرفتن، گناهانش از جوارحش مى‏ریزد، و وقتى به روى خود و به قلب خود متوجه خدا مى‏شود از نمازش کنار نمى‏رود مگر آنکه از گناهانش چیزى نمى‏ماند، و مانند روزى که متولد شده پاک مى‏شود، و اگر بین هر دو نماز گناهى بکند نماز بعدى پاکش می‏کند، آن گاه نمازهاى پنجگانه را شمرد.

بعد فرمود: یا على جز این نیست که نمازهاى پنجگانه براى امت من حکم نهر جارى را دارد که در خانه آنها واقع باشد، حال چگونه است وضع کسى که بدنش آلودگى داشته باشد، و خود را روزى پنج نوبت در آن آب بشوید؟ نمازهاى پنجگانه هم به خدا سوگند براى امت من همین حکم را دارد.