مباحث مدیرتی 23به استنادآیات قرآنی
221.صنعت در نظام اسلامی، باید با مدیریت افراد متعهد (صالح) و متخصص باشد.
عمل‌گرایی
قُلْ إِنَّما أَعِظُکُمْ بِواحِدَةٍ أَنْ تَقُومُوا لِلّهِ ... (سبا، 46)
ای پیامبر! به مردم بگو: من به شما یک نصیحت می‌کنم، اینکه برای خدا حرکت و تلاش کنید.
222.مدیران نظام اسلامی نباید به شعار اکتفا کنند بلکه باید با تلاش و کوشش خدا‌پسندانه، تصویر حقیقی شعارها را نمایش دهند
زمینه‌سازی
إِنَّ الَّذینَ یتْلُونَ کِتابَ اللّهِ وَ أَقامُوا الصَّلاةَ ... (فاطر، 29)
رستگاران کسانی هستند که کتاب خداوند را می‌خوانند و برای برپایی نماز قیام می‌کنند.
223.قبل از هر فعالیتی، زمینه‌سازی لازم است. (خداوند قبل از شروع نماز، خواندن قرآن را برای آمادگی ذهن و روان توصیه می‌کند.)
شرایط موفقیت سازمانی
وَ الْقُرْآنِ الْحَکیمِ (2) إِنَّکَ لَمِنَ الْمُرْسَلینَ (3) عَلى صِراطٍ مُسْتَقیمٍ (یس، 4)
قسم به قرآن حکمت‌آموز که تو پیامبر خدا هستی و بر راه راست حرکت می‌کنی.
224.برای موفقیت در سازمان سه فاکتور اساسی لازم است:
الف) برنامة مدوّن (مثل قرآن که برنامة سعادت است.)
ب) رهبر و مدیر آگاه (مثل پیامبر صلی‌الله‌علیه‌و‌آله که رهبر جامعة اسلامی بود.)
ج) راه و هدف مشخص (صراط مستقیم که مسیر سعادت است.)
نظرسنجی (بازخورد)
فَاسْتَفْتِهِمْ أَ هُمْ أَشَدُّ خَلْقًا أَمْ مَنْ خَلَقْنا ... (صافات، 11)
از آنان نظر بخواه که آفرینش آنان سخت‌تراست یا آنچه ما در آسمان‌ها و زمین آفریدیم؟
225.انجام نظرسنجی یک امر معقول و منطقی و زمینة وجود اطمینان برای هر مدیر است. البته انجام نظرسنجی نباید توقع ایجاد کند بلکه باید صرفاً آینه‌ای برای ترسیم عملکرد باشد.
تغییر و تحول
إِنَّهُمْ أَلْفَوْا آباءَهُمْ ضالِّینَ (69) فَهُمْ عَلى آثارِهِمْ یهْرَعُونَ (صافات، 70)
آنان پدران خویش را گمراه یافتند، اما با این حال، در پی آنان شتابان می‌دوند!
226.مدیران و رهبران، در برابر سنت‌ها و عرف‌های نادرست سازمانی، نباید تسلیم شوند بلکه باید در جهت اصلاح آنها بکوشند.
انجام اصلاحات از نزدیکان
إِذْ قالَ ِلابیهِ وَ قَوْمِهِ ما ذا تَعْبُدُونَ (صافات، 85)
آنگاه که حضرت ابراهیم برای دعوت به سوی خدا، کار خود را آغاز کرد، به پدر و اقوامش گفت: چه چیز را می‌پرستید؟
227.مدیران برای شروع اصلاح در سازمان، ابتدا باید از خود و نزدیکان خود شروع کنند تا انجام اصلاحات اثربخش باشد.
پیامد فرار از مسؤولیت
فَالْتَقَمَهُ الْحُوتُ وَ هُوَ مُلیمٌ(142)فَلَوْ لا أَنَّهُ کانَ مِنَ الْمُسَبِّحینَ (143) لَلَبِثَ فی بَطْنِهِ إِلى یوْمِ یبْعَثُونَ(صافات، 144)
پس یونس را به دریا افکندند و ماهی بزرگی او را بلعید. یونس خود را سرزنش کرد و در شکم ماهی به تسبیح خداوند پرداخت. پس اگر از تسبیح‌گویان نبود تا روز قیامت در شکم ماهی می‌ماند.
228.رهبران و مدیران نباید از زیر کار شانه خالی کنند. چه بسا که از چاله درآمده به چاه افتند. (حضرت یونس به خیال رهایی از گرفتاری، از مردم فاصله گرفت، امّا در فشار معدة نهنگ به فریاد استغاثه درآمد.)
بازسازی نیروها
وَ أَرْسَلْناهُ إِلى مِائَةِ أَلْفٍ أَوْ یزیدُونَ (صافات، 147)
خداوند پس از بیان داستان حضرت یونس و زندانی شدن او در شکم نهنگ و استغفار او که منجر به نجات و رهایی او شد، می‌فرماید: او را به سوی امتی دیگر که تعدادشان بالغ بر یکصد هزار نفر یا بیشتر بود فرستادیم تا آنان را به سوی خدا دعوت نماید.
229.در مدیریت منابع انسانی، بهتر است به جای دفع نیروها، با تذکر ضعفها به بازسازی آنها پرداخته شود تا دوباره به کارگیری شوند. (البته اگر قابلیت بازسازی و اصلاح را داشته باشند.)
نصیحت‌پذیری
فَاحْکُمْ بَینَنا بِالْحَقِّ وَ لا تُشْطِطْ وَ اهْدِنا إِلى سَواءِ الصِّراطِ (ص، 22)
دو نفر که برای دادخواهی نزد حضرت داوود آمده بودند، او را چنین اندرز دادند که: به حق بین ما داوری کن و ستم روا مدار و ما را به راه راست راهنمایی فرما.
230.مدیران سازمان باید نصیحت پذیر و حقّ شنو باشند و از اینکه مردم و ارباب رجوع به آنها تذکری دهند ناراحت نشوند. (همچنانکه حضرت داوود تذکر طرفین دعوا را شنید و نگفت: من خود قاضی هستم و می‌دانم چه باید بکنم.)
ادامه دارد...
- ۹۶/۰۸/۳۰