تعبیربسیارجالب امیرالمومنین علی ابن ابیطالب علیه السلام درباره کلمه زهد
الزهدکله بین کلمتین من القرآن قال الله تعالی لکیلا تاسواعلی مافاتکم ولاتفرحوابما اتاکم ومن لم یاس علی الماضی ،ولم یفرح بالاتی فقداخذالزهدبطرفیه -نهج البلاغه کلمات قصار439
تمام زهددرمیان دوجمله ازقرآن است ،آنجا که خداوندمتعال می فرماید:این برای آن است که به خاطرآنچه ازدست داده ایدغمگین نشوید،وبه آنچه خدابه شماداده دلبسته ومغرورنباشید.بنابراین هرکس برگذشته تاسف نخوردوبه آنچه دردست دارد دلبسته نباشد،زهدراازهردوطرف دراختیارگرفته است.
داستان
قتیبه بن سعیدکه خودیکی ازمحدثان است وازمالک ابن انس روایت می کند -می گویدواردیکی ازقبایل عرب شدم ،صحرائی دیدم پرازشترانی که همه مرده بودندکه به شماره نمی آمد، در آنجا پیرزنی بود،پرسیدم این شتران ازآن که بوده است،گفت :آن پیرمردراکه بالای آن تل می بینی که نشسته وپشم می تابد،به سراغ اوآمدم ،گفتم :اینهاهمه ازآن توبود؟گفت:بنام من بوده است گفتم :چه شده که به این روزگارافتاده اند؟اودرجواب (بی آنکه اشاره ای به آفت وعلت مرگ ومیرآنان کند)گفت:آنکس که داده بودگرفت،گفتم :(ناراحت نیستی و)دراین باب چیزی گفته ای ؟ گفت: بلی،این دوبیت راگفته ام:
لاوالذی اناعبدمن خلائقه/ والمرء فی الدهرنصب الرزءوالمحن
ماسرنی ان ابلی فی مبارکها/وماجری من قضاء الله لم یکن
سوگندبه آنکس که من بنده ای ازمخلوقات اوهستم - که انسان دردنیاهدف مصائب ومحنتها است.اگرشترانم درخوابگاه خودبودند- واین قضای الهی که اتفاق افتادرخ نمی دادخوشحال نمی شدم (من تنهابه رضای اوراضیم وهرچه اوخواسته است همان رامی پسندم )تفسیرابوالفتوح رازی ج 11ص 53
ماخذتفسیرنمونه ج23ص 336